gǒng xiàn chū jiàn huáng hé
巩县初见黄河
hé jué sān mén hé sì shuǐ, jìng liú wàn lǐ dōng shū hǎi.
河决三门合四水,径流万里东输海。
gǒng luò zhī shān jiā ér zhì, hé lái niè shān zuò shā zuǐ.
巩洛之山夹而峙,河来啮山作沙嘴。
shān xíng yǐ lǐ ruò bēn bì, hé yì xiōng xiōng nù ér lì.
山形迤逦若奔避,河益汹汹怒而詈。
zhōu shī mǐ jí bù yǐ fān, qǐng kè bēn guò bù jí shì.
舟师弭楫不以帆,顷刻奔过不及视。
wǔ bō yuān xuán tóu shā zhǔ, jù mò shū hū wèi píng dì.
舞波渊旋投沙渚,聚沫倏忽为平地。
xià kuī mò cè zhuó qiě shēn, chī lóng guài yú sì píng shì.
下窥莫测浊且深,痴龙怪鱼肆凭恃。
wǒ shēng jū nán bù shí hé, dàn jiàn yǔ gòng shū zhī jì.
我生居南不识河,但见禹贡书之记。
qí yán hé zhuàng jù qiě měng, yàn hé zhì shū xìn jiē shì.
其言河状钜且猛,验河质书信皆是。
xī xī dì yáo yǔ dì shùn, yǒu zi zhū shāng bù kān sì.
昔昔帝尧与帝舜,有子朱商不堪嗣。
huáng tiān yì yù kāi yǔ shèng, yǐ shuǐ bìng yáo mín yǐ kuì.
皇天意欲开禹圣,以水病尧民以溃。
yáo chóu xià rén shòu ruò là, zhòng chén jiàn gǔn dì yuē shì.
尧愁下人瘦若腊,众臣荐鲧帝曰试。
shì zhī jiǔ zài gōng bù xiào, suì jí yǔ shān cán ér bì.
试之九载功不效,遂殛羽山惭而毙。
yǔ xiū fù zuì āi qiě qín, tiān shǐ yǐ shū bì yú sì.
禹羞父罪哀且勤,天始以书畀於姒。
shū yuē wǔ xíng shuǐ rùn xià, yǔ dé qí shù yīn ér zhì.
书曰五行水润下,禹得其术因而治。
záo shān shū liú jùn quǎn huì, fēn bāi zhī pài yǒu tiáo lǐ.
凿山疏流浚畎浍,分擘枝派有条理。
wàn bāng rù gòng jiǔ zhōu zhái, shēng rén shǐ miǎn shēng lín wěi.
万邦入贡九州宅,生人始免生鳞尾。
gōng shēn dé dà xià yǐ jiā, shī jí sān fá méng qí lì.
功深德大夏以家,施及三伐蒙其利。
jiāng hǎi huái jì jì hàn miǎn, qǐ bù hào miǎo wāng ér dà.
江海淮济洎汉沔,岂不浩渺汪而大。
shōu bō juǎn nù wèi wēi dé, wàn gǔ bù gǎn sì xiōng lì.
收波卷怒畏威德,万古不敢肆凶厉。
wéi zī zhuó liú bù kě lǜ, lì zì qín hàn yóu wéi hài.
惟兹浊流不可律,历自秦汉尤为害。
bēng jiān jué yōng shì yì héng, xié tiào páng rén wéi qí yì.
崩坚决壅势益横,斜跳旁人惟其意。
zhì zhī yǐ lì bù yǐ dé, qū mín jiù nì cái suí bì.
制之以力不以德,驱民就溺财随弊。
gài wén hé yuán chū kūn lún, qí shān shàng gāo dà wú jì.
盖闻河源出昆仑,其山上高大无际。
zì gāo xiè xià ruò jī jiàn, yī zhí yī qǔ yī qiān lǐ.
自高泻下若激箭,一直一曲一千里。
tuān xióng chōng jí nǎi bèng yì, qí shì bù dé bù rán ěr.
湍雄冲急乃迸溢,其势不得不然尔。
qián suì hé nù jīng huá mín, jìn shù yáng yáng yín bù zhǐ.
前岁河怒惊滑民,浸漱洋洋淫不止。
huá rén bēn zǒu ruò fēng hài, hé bó shì zhī yǐ wéi xì.
滑人奔走若锋骇,河伯视之以为戏。
yā yā nù kǒu quē ruò mén, rì dàn xīn shí wàn wàn jì.
呀呀怒口缺若门,日啖薪石万万计。
míng táng tiān zǐ shèng qiě shén, dào hé bù rén jiē yuē kuì.
明堂天子圣且神,悼河不仁嗟曰喟。
hé bó sù wán bù kě lìng, zhì chéng yī gǎn huáng qiě wèi.
河伯素顽不可令,至诚一感惶且畏。
yǐn liú pì yì qū gù dào, bì kǒu bù gǎn fán guān lì.
引流辟易趋故道,闭口不敢烦官吏。
zūn tú lǜ zhí zhí dōng xià, zhǐ chǐ mò kě lí qí cì.
遵涂率职直东下,咫尺莫可离其次。
ěr lái suì xīng xíng yī zhōu, mín niú bǎo chú bāng xiàn fèi.
尔来岁星行一周,民牛饱刍邦羡费。
huá rén jū hé yǐn hé liú, gēng hé zhī bà jìn hé fén.
滑人居河饮河流,耕河之坝浸河濆。
jiē hé gǎi xiōng zuò mín fú, wū hū míng táng shèng tiān zǐ.
嗟河改凶作民福,呜呼明堂圣天子。
拼音:jù mò shū hū wèi píng dì
平仄:仄仄平平仄平仄
韵脚:(仄韵) 去声四寘